28 listopada o godz. 14:00 na fasadzie tarnowskiego więzienia przy ul. Konarskiego odsłonięta zostanie tablica „ogólna” informująca o wszystkich kilkudziesięciu tysiącach naszych rodaków, którzy przeszli przez to więzienie, wówczas tzw. etapowe, w latach 1939-45.
Dołączy ona tej istniejącej od kilkunastu lat, informującej o więźniach pierwszego transportu do Auschwitz, którzy to więzienie opuścili 13 VI 1940. Transport ten pozostaje w świadomości narodowej, także tej lokalnej, jedynym powszechnie znanym symptomem działalności tego więzienia, ale przez tarnowskie więzienie przeszło znacznie więcej naszych rodaków.
Było ich co najmniej 25 tysięcy. W przepełnionych celach wielu z nich spędziło wiele miesięcy, niektórzy ponad rok a nawet kilka lat. Do Auschwitz trafił nie tylko ten pierwszy ale też blisko 50 innych transportów z tego więzienia. Oprócz tego wywożono tarnowskich więźniów do Sachsenhausen, Gross Rosen, Ravensbruck, Płaszowa, dziecięcego obozu w Łodzi i innych obozów, w tym obozów pracy w Szebni pod Jasłem, Przedzielnicy i w Pustkowie a także do innych więzień i na miejsca straceń w podtarnowskich lasach, które kryją szczątki przynajmniej kilku tysięcy osób.
Niedawne obchody 80-tych rocznic tarnowskich, kobiecych transportów do obozów koncentracyjnych, organizowane przez Fundację Pro Patria Semper razem z więźniarskimi stowarzyszeniami, stały się impulsem do idei stworzenia całej Ściany Pamięci, poświęconej ofiarom tarnowskiego więzienia etapowego.
Do współpracy przy jej tworzeniu zaproszono nie tylko inne organizacje więźniarskie, ale też Instytut Pamięci Narodowej i oczywiście Zakład Karny w Tarnowie.
Razem z nimi, w ciągu najbliższych lat, do tej Ściany Pamięci o więźniach przetrzymywanych tutaj w okresie niemieckiej okupacji dołożone zostaną jeszcze co najmniej trzy szczegółowe tablice: dwie poświęcone uczestniczkom obu transportów do KL Ravensbruck (IX 1940 i IX 1941) oraz I transportu Polek do KL Auschwitz (28 IV 1942), bo ten – podobnie jak pierwszy męski transport – także wyszedł z Tarnowa. Postanowiliśmy, że te kolejne tablice pamiątkowe zawierać będą listę nazwisk więźniarek, a to wymaga wykonania potwierdzającej tę listę kwerendy w IPN. Taka kwerenda jest już w krakowskim IPN realizowana.
Organizatorzy chcą, aby Tablicę upamiętniającą wszystkich więźniów politycznych umieszczonych tu przez Niemców 8 dekad temu odsłaniali potomkowie tych więźniów, którzy mieszkają w Tarnowie i okolicach i zechcą uczestniczyć w ceremonii 28 listopada. Dlatego – za pośrednictwem mediów – apelują do potomków tarnowskich więźniów o przybycie w ostatni poniedziałek listopada o godzinie 14 pod tarnowskie więzienie.
Odsłonięciu Tablicy towarzyszyć będzie przygotowywana przez Fundację, we współpracy z lokalnymi historykami, wystawa, prezentująca podstawowe informacje o tarnowskim więzieniu etapowym oraz sylwetki wybranych więźniów, w tym Stefanii Łąckiej, Józefy Kantor, Heleny Marusarz, Stefanii Hanauskowej, Wiktorii Olszówka, Marii Fleck, Stefana Syrka, Zdzisława Simche, Eugeniusza Niedojadło, Antoniego Gładysza, Kaspera Ciołkosza, Wiesława Budzika i innych.
SPOTKANIE AUTORSKIE z red. Kwiatkowską – Bieda
Do Tarnowa przybywa – na koncert i odsłonięcie Tablicy na tarnowskim więzieniu – pani red. Anna Kwiatkowska – Bieda, autorka nominowanego do tytułu Książka Historyczna Roku, reportażu zatytułowanego „Harcerki z Ravensbruck”, będącego opowieścią o tajnej obozowej drużynie harcerskiej „Mury”, założonej przede wszystkim przez więźniarki II tarnowskiego transportu do największego kobiecego obozu koncentracyjnego a kierowanej przez hm. Józefę Kantor. Spotkania z autorką tej pasjonującej książki zaplanowano w tarnowskich szkołach, ale też jedno, choć kameralne, będzie otwarte dla wszystkich chętnych. Zaplanowano je już po ceremonii odsłonięcia tablicy, 28 XI o godz. 17:00 w lokalu Fundacji Pro Patria Semper przy placu Katedralnym.
